PCfruit geeft met aanleg wijngaard sterke impuls aan uitbouw van gespecialiseerd kennis- en onderzoekscentrum wijnbouw
De wijnbouw is in Vlaanderen en in Limburg in opmars. Dit blijkt ontegensprekelijk uit het groeiend areaal druiventeelt en uit de groei van de wijnproductie die de voorbije vijf jaar bijna is verviervoudigd. De lokale wijnproductie opent perspectieven vanuit landbouw-economisch standpunt, want elke 10 hectare wijngaard staat voor een tewerkstelling van ongeveer 2 à 3 arbeidsequivalenten.
Ter ondersteuning van de huidige en toekomstige wijnbouwers is in het Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat (SALK) de oprichting en uitbouw van een Kennis- en onderzoekscentrum Wijnbouw voorzien. Het Kennis- en onderzoekscentrum Wijnbouw richt zich op de verbetering van de rentabiliteit van de Vlaamse en Limburgse wijnbouw en druiventeelt. De helft van de Vlaamse wijnbouw bevindt zich immers in Limburg. Pcfruit treedt hierbij, met een provinciale steun van 500.000,00 euro, als promotor op.
SALK-project Kennis- en onderzoekscentrum Wijnbouw
In het kader van het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK) heeft de provincie Limburg 500.000,00 euro vrijgemaakt voor de oprichting en uitbouw van een kenniscentrum inzake wijnbouw. Gedeputeerde en voorzitter van pcfruit Marc Vandeput: “De behoefte aan professionele en technische adviesverlening voor de teelt van druiven en voor de productie van wijn is de laatste jaren stelselmatig toegenomen. Dit houdt natuurlijk verband met de groeiende populariteit van de Limburgse wijnen, de groei van het aantal hectare druiventeelt en de toename van het aantal wijnbouwers. Op enkele jaren tijd is de Limburgse wijnbouw uitgegroeid tot een echte economische activiteit die volledig past in de diversificatie van de fruitteelt.”
Momenteel zijn er zo’n 70 professionele druiventelers in België actief. De grote druiventelers hebben al snel, al naargelang de structuur van het bedrijf, 1 à 2 personen per 5 à 6 ha in dienst. Naar schatting zijn vandaag bovendien ongeveer 1.000 mensen amateuristisch met druiventeelt bezig. De kans dat sommige “hobby-wijnbouwers” doorgroeien naar een zelfstandige activiteit is bovendien zeer realistisch. De wijnproductie is tussen 2007 en 2013 van 155.000 liter tot 534.000 liter gestegen. Vanaf 2007 is België in de Europese wijnbouwstatistieken vermeld.
Gedeputeerde Marc Vandeput: “Pcfruit is met 107 medewerkers, waarvan de helft wetenschappers en voorlichters, en 58 ha proeftuin, hét kennis- en onderzoekscentrum voor de fruitteelt, met een grote Vlaamse en internationale erkenning. Het onderzoek naar de teeltomstandigheden voor druiven vertoont opvallend veel gelijkenissen met het onderzoek inzake andere fruitsoorten. Het is dan ook een evidente keuze geweest om het Kennis- en onderzoekscentrum voor de Wijnbouw in de onderzoeksportfolio van pcfruit te integreren. Hierdoor kunnen de expertise en kennis van de specialisten van de onderzoeksprojecten en disciplines voor de andere fruitsoorten voor een versnelde uitbouw van het Kennis- en onderzoekscentrum Wijnbouw worden ingezet. Bovendien kan het internationaal netwerk van onderzoekscentra worden ingeschakeld voor grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden zodat de kennis van buitenlandse onderzoekscentra voor de Vlaamse en Limburgse fruiteelt kan worden ingezet.
Ondersteuning voor wijnbouwers
Het Kennis- en onderzoekscentrum Wijnbouw wil wijnbouwers of toekomstige wijnbouwers in het volledige proces ondersteunen. Dat betekent hulp bij de teelt, het vinificatieproces en de naamsbekendheid van Vlaamse wijnen.
“Voor een optimale demonstratie en kennis garing is de aanplant van een experimentele wijngaard een noodzakelijke stap. In overleg met de wijnbouwers zijn de onderzoeksprioriteiten opgesteld en is de experimentele wijngaard uitgetekend,” aldus gedeputeerde Marc Vandeput.
In de experimentele wijngaard zullen praktische adviezen over de verschillende teeltaspecten worden gegeven: aanplant, bemesting, geleiding, snoei en gewasbescherming tot en met oogst. Verschillende variëteiten en klonen zijn aangeplant. Hierdoor kan er aangetoond worden wat het onderscheid is tussen het telen van de klassieke rassen (Chardonnay, Pinot-soorten …) en de moderne schimmelresistente rassen en hoe men als teler hiermee moet omgaan.
De proefwijngaard weerspiegelt enigszins de verhoudingen van de soorten geteelde druiven in België. Daarom is in de proefwijngaard voor meer dan 70 % aan klassieke rassen aangeplant: het grootste stuk bestaat uit Chardonnay – verantwoordelijk voor meer dan 40 % van alle wijnstokken in België. Voorts zijn ook Pinot noir en Riesling vertegenwoordigd.
De overige soorten zijn enkele van de meest populaire, moderne schimmelresistente variëteiten die momenteel hun opgang kennen in Luxemburg, Duitsland en andere koelere wijnzones over de wereld. Zo kunnen telers in het Kenniscentrum van nabij opvolgen wat deze soorten in de toekomst voor de Limburgse en Vlaamse wijnbouw zouden kunnen betekenen. Onder de professionele wijnbouwers is er nog veel terughoudendheid over het gebruik van de moderne rassen. In het verleden hadden de wijnen van schimmelresistente druivenrassen vaak een onaangename smaak, maar recentere variëteitskruisingen hebben op dit aspect duidelijk verbetering gebracht.
Ondersteuning na de oogst: vinificatie en ondersteuning van de naambekendheid
Naast de ondersteuning bij de teelt, zal de experimentele wijngaard natuurlijk ook kennis inzake de productie van wijnen opleveren. Op relatief korte termijn zal dan ook onderzoek en collectieve adviesverlening in vinificatie (het wijn maken) worden opgestart. De plannen voor een aangepaste kelder voor les en onderzoek worden voorbereid. Om deze toekomstplannen te realiseren wordt gezocht naar samenwerking met en steun van andere instituten (Luxemburg, Trier en Freiburg), waarmee al de nodige contacten zijn gelegd.
Naast deze kelderinfrastructuur wordt ook de realisatie van een analytisch labo voor het onderzoek naar de samenstelling van most en wijn gepland. Dit kan zelfs een dienstverlening worden aan de Belgische wijnbouwers. Verkoop en marketing is het derde aspect binnen wijnbouw, waar het Kennis- en Onderzoekcentrum Wijnbouw ook op termijn ondersteunend wil werken.
Gegevens van de experimentele wijngaard
In het totaal zijn 2.200 stokken op een oppervlakte van 56 are aangeplant. In volle opbrengst – na 5 jaar ongeveer – kan je tellen op 1 fles wijn per wijnstok. Na 3 tot 4 jaar kan je voor het eerst oogsten. Er werden zowel rode als witte druivenrassen aangeplant, zoals in onderstaand schema weergegeven. Verder worden er diverse geleidingssystemen gedemonstreerd.
Op de hoogte blijven
Om op de hoogte te blijven van het onderzoek in de experimentele wijngaard, waarschuwingen voor ziektes, plagen binnen druiventeelt, tips voor gewasbeschermingsmiddelen, bemesting of teelttechniek, of van cursussen die het Kennis- en Onderzoekscentrum Wijnbouw organiseert, kun je je registeren via pcfruit@pcfruit.be. Deze info verschijnt ook regelmatig in Fruitteeltnieuws, het vakblad van pcfruit vzw, de sectorvakgroep Fruit van de Boerenbond en de Studiekring Guvelingen. Dit blad verschijnt 2 keer per maand.
Lees hier voor het laatste nieuws omtrent de wijnbouw in Vlaanderen.
(dit artikel verscheen in 2015)
Ben je een wijnbouwer of denk je met wijnbouw te starten? Het Kennis- en Onderzoekscentrum Wijnbouw op het Proefveld Fruitteelt ondersteunt je. Het startte in de lente 2015 met een experimentele wijngaard.
Welke druivensoorten
Op het proefperceel werden zowel rode als witte druivenrassen geplant. De proefwijngaard weerspiegelt enigszins de verhoudingen van de soorten geteelde druiven in België:
Chardonnay
Riesling
Pinot noir
Solaris
Souvignier gris
Johaniter
Prior
Cabernet cortis
Welke onderzoeken?
Testen gewasbescherming:Chardonnay – goed vertegenwoordigd op de proefwijngaard – is zeer gevoelig voor verschillende schimmelinfecties en daarom bij uitstek geschikt voor het testen van gewasbeschermingsmiddelen.
Onderzoek naar diverse groenbemesters: op het proefperceel zijn 10 verschillende groenbemesters ingezaaid die gangbaar zijn in de wijnbouw. Aan de hand van bodemanalyses trachten we een beeld te vormen van de impact die elk van deze zaadmengsels veroorzaakt op bemestingsvlak, zodat een gericht advies in de toekomst mogelijk is.
Testen geleidingsmateriaal: op de proefwijngaard bestaat het gebruikte geleidingsmateriaal – waarlangs de druiven tijdens hun groei geleid worden – uit verschillende systemen van verschillende leveranciers. Telers kunnen er zelf vergelijken en bepalen welk systeem voor hun specifieke toepassing het meest geschikt is.
Situering
Wijnbouw is in Limburg en Vlaanderen duidelijk in opmars. Ter ondersteuning van de huidige en toekomstige wijnbouwers werd in het Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat (SALK) de oprichting en uitbouw van het Kennis- en Onderzoekscentrum Wijnbouw op het Proefcentrum voor Fruitteelt voorzien. Dit kenniscentrum startte in de lente 2015 met deze experimentele wijngaard van 56 are met 2200 stokken.
